Những thói quen tưởng chừng như vô hại có thể chính là nguyên nhân gây nên bệnh sỏi mật. Cuộc sống ngày càng tiện nghi, hiện đại thì nguy cơ mắc sỏi mật càng gia tăng nhanh chóng, đặc biệt ở những người lười vận động, béo phì, nhịn bữa sáng hoặc ăn nhiều chất béo,... Hãy từ bỏ ngay những thói quen xấu này nếu bạn không muốn mắc sỏi mật.
Sỏi mật được hình thành từ sự kết tụ của các thành phần trong dịch mật, trong đó chủ yếu là cholesterol và bilirubin (sắc tố mật). Đến nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây sỏi mật bởi sự xuất hiện của sỏi có thể do nhiều nguyên nhân phối hợp. Một số giả thiết được xem là nguyên nhân chính gây sỏi mật gồm:
- Sự mất cân bằng các thành phần trong dịch mật (quá nhiều cholesterol dễ hình thành sỏi cholesterol, quá nhiều bilirubin dễ tạo sỏi sắc tố mật...)
- Do nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng xâm nhập vào đường mật
- Giảm vận động đường mật và co bóp túi mật làm ứ trệ dịch mật.
Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh sỏi mật và chính những thói quen hàng ngày mà bạn không chú ý lại làm tăng nguy cơ mắc sỏi mật. Dưới đây là những thói quen xấu bạn cần tránh nếu không muốn mắc bệnh.
Rất nhiều người do bận rộn hoặc do thói quen mà thường xuyên bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng và cho rằng điều này là vô hại vì có thể ăn bù vào những bữa sau. Tuy nhiên, về lâu dài thì thói quen này lại là nguyên nhân gây bệnh sỏi mật mà chúng ta không ngờ tới.
Gan là cơ quan sản xuất ra dịch mật. Vai trò của túi mật là để lưu trữ và điều tiết dịch mật vào ruột để tiêu hóa chất béo. Sau một đêm dài nghỉ ngơi thì cơ thể cần bổ sung năng lượng để hoạt động và dịch mật sẽ được tích trữ đầy trong túi mật để chuẩn bị cho việc tiêu hóa thức ăn. Nếu bạn không ăn sáng, tức là không có thức ăn ở đường tiêu hóa thì dịch mật không được giải phóng mà sẽ phải lưu lại trong túi mật lâu hơn, làm lắng đọng cholesterol và hình thành nên sỏi mật.
Nếu thường xuyên bỏ bữa sáng, sẽ tạo thành quy luật khiến cho mỗi lần nhịn ăn thì dịch mật lại bị dư thừa một lượng nhất định trong túi mật, các thành phần trong dịch mật theo thời gian lắng lại thành sỏi.
Không bỏ bữa sáng để tránh nguy cơ mắc sỏi mật
Cần duy trì đủ 3 bữa ăn mỗi ngày vì ăn uống điều độ giúp dịch mật được sử dụng ổn định và không có cơ hội lắng đọng tạo sỏi. Tốt nhất hãy ăn sáng đầy đủ, không nhịn ăn sáng để đến quá trưa mới ăn một thể.
Ăn nhiều thực phẩm chứa cholesterol và chất béo làm tăng nguy cơ mắc sỏi mật. Khi có quá nhiều cholesterol trong dịch mật, lượng acid mật sẽ không đủ để hòa tan hết lượng cholesterol dư thừa thì cholesterol sẽ kết tinh lại tạo thành sỏi mật. Và thực tế hầu hết các trường hợp sỏi mật hình thành từ cholesterol.
Việc ăn bao nhiêu cholesterol là đủ thì không có một tiêu chuẩn cụ thể cho người mắc sỏi mật. Nhưng lời khuyên cho bạn là không nên ăn quá nhiều thực phẩm giàu cholesterol như: lòng đỏ trứng, phủ tạng động vật (tim, gan, óc, lòng,...). Ước tính người mắc sỏi mật không nên ăn quá 3 quả trứng mỗi tuần.
Tuy hạn chế cholesterol nhưng bạn không nên kiêng tuyệt đối chất béo, vì đây cũng là nhóm dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Thay vào đó, nên lựa chọn những chất béo tốt trong các thực phẩm như cá, dầu oliu, dầu thực vật, quả bơ,...
Ngoài ra, cần xây dựng một thói quen ăn uống bổ sung nhiều chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày để giúp hạn chế hấp thu cholesterol, ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa. Nên bổ sung nhiều rau quả vào chế độ ăn, tối thiểu 500 g rau xanh mỗi ngày.
Lười vận động khiến bạn dễ mắc sỏi mật, béo phì và nhiều bệnh khác. Vận động thường xuyên làm tăng hoạt động của cơ, tăng nhu động mật làm giảm sự ứ trệ dịch mật, giảm nguy cơ mắc sỏi mật.
Người bệnh có thể thực hiện nhiều phương pháp vận động phù hợp theo từng lứa tuổi.Tốt nhất không ngồi yên một chỗ quá 2 tiếng, tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày. Các môn thể thao như chạy bộ chậm, đi bộ, đạp xe, tập dưỡng sinh, yoga... dễ thực hiện và phù hợp với mọi độ tuổi.
Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày giúp hạn chế nguy cơ mắc sỏi mật
Béo phì, thừa cân không chỉ gây nên nhiều vấn đề về sức khỏe mà người béo phì giảm cân quá nhanh cũng dễ bị sỏi mật. Mối liên hệ giữa việc giảm cân nhanh và sự hình thành sỏi mật là khi giảm cân quá nhanh gan sẽ tăng đào thải cholesterol vào dịch mật, làm phá vỡ nồng độ cân bằng bình thường của cholesterol và muối mật. Cholesterol dư thừa sẽ kết tinh lại tạo thành sỏi.
Vì vậy, nếu bạn đang có kế hoạch giảm cân thì không nên giảm cân quá nhanh. Giảm cân từ từ theo lộ trình giúp hạn chế nguy cơ hình thành sỏi mật. Tốt nhất chỉ nên giảm từ 0.5 – 2 kg mỗi tuần.
Nếu bạn đang có những thói quen kể trên thì đã đến lúc bạn cần phải thay đổi để hạn chế nguy cơ mắc sỏi mật. Thực hiện chế độ ăn uống – tập luyện hợp lý, giảm cân đúng cách vừa đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, vừa không phải lo lắng đến sự hình thành sỏi mật.
Tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gallstones/symptoms-causes/syc-20354214
0963022986
.png)
.webp)
