Đau vùng thượng vị là một triệu chứng rất hay gặp trong cuộc sống thường ngày, có khi nó chỉ là một rối loạn tiêu hóa nhẹ, nhưng cũng có khi nó là cũng có thể biểu hiện của một bệnh nào đó nguy hiểm hơn, vì vậy cần phải hết sức cẩn trọng, chớ nên xem thường.
Như chúng ta đã biết, đau bụng, đặc biệt đau vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức) là triệu chứng khá phổ biến trong các bệnh về đường tiêu hóa.
Phần lớn bệnh nhân cho rằng họ bị đau dạ dày (trong chuyên môn y học thường được gọi là hội chứng dạ dày – tá tràng). Cơn đau liên quan đến các vấn đề dạ dày – tá tràng này thường xuất hiện sau khi uống rượu, bia, ăn thức ăn có vị chua cay như giấm, chanh, ớt... hoặc bị viêm dạ dày cấp lần đầu do ngộ độc thực phẩm cấp tính.
Đau thượng vị hiểu hiện của bệnh gan mật
Tuy nhiên, nhiều khi tình trạng đau bụng này lại là do những nguyên nhân khác, gây ra các triệu chứng không rõ rệt của một căn bệnh nào đó, mà nếu được không phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng. Điển hình như các bệnh của gan (viêm gan, áp xe gan, u gan) hay bệnh của mật (sỏi, áp xe đường dẫn mật, túi mật) cũng gây nên triệu chứng đau thượng vị:
Xem thêm: Giảm đầy trướng khó tiêu bằng chỉ xác.
Áp xe gan, viêm gan làm cho gan sưng to do ứ máu ở gan và gây đau vùng thượng vị, nếu không được điều trị dần dần bệnh sẽ tiến triển nặng hơn. Áp-xe gan là một bệnh nặng, có thể gây tử vong với tỷ lệ cao. Nếu áp xe gan không được điều khi kịp thời, ổ mủ bị vỡ ra và gây viêm nhiễm toàn bộ ổ bụng (viêm phúc mạc), hậu quả sau đó có thể là choáng (sốc), hôn mê và tử vong. Có khi ổ mủ vỡ ra và ăn thông lên phổi, chèn ép lên tim gây ra khó thở và bội nhiễm nặng nề hơn.
Sỏi túi mật, sỏi đường mật hoặc viêm đường mật cũng gây nên đau vùng thượng vị. Khi sỏi mật dịch chuyển trong các ống dẫn mật, dòng chảy bình thường của mật sẽ bị gián đoạn. Tắc nghẽn trong hệ thống đường mật có thể khiến dịch mật bị ứ trệ, các ống dẫn mật hay túi mật dễ bị phình to lên, gây ra cơn đau bụng mật. Nếu không có kinh nghiệm trong trường hợp này thì rất dễ chẩn đoán nhầm là bệnh của đại tràng – tá tràng.
Đau vùng thượng vị cũng có thể gặp trong bệnh tụy tạng cấp, viêm tụy cấp chảy máu hoặc đôi khi đau thượng vị âm ỉ gặp trong viêm tụy mạn tính, ung thư đầu tụy.
Ngoài ra, bệnh tim mạch tuy rất ít nhưng cũng có thể gây ra cơn đau vùng thượng vị như bệnh mạch vành (thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim), suy tim nặng làm cho gan to do gan bị ứ máu.
Thực tế cho thấy, đau vùng thượng vị là một triệu chứng có thể gặp ở rất nhiều bệnh khác nhau. Triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột mang tính chất cấp tính như ngộ độc thực phẩm, viêm dạ dày cấp, viêm túi mật, thủng dạ dày, viêm tụy cấp…, có thể mang tính chất đau âm ỉ, kéo dài như viêm, loét dạ dày – tá tràng, sỏi mật, gan to, suy tim… Nguyên nhân của đau thượng vị rất đa dạng và khó xác định cần phải dựa vào các kết quả của cận lâm sàng mới kết luận được.
Ngay từ bây giờ, bạn hãy chủ động phòng tránh các bệnh về đường tiêu hóa bằng cách luôn luôn tuân thủ chế độ ăn uống, sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng thần kinh. Luôn cảnh giác với các dấu hiệu nhận biết sớm của các bệnh về sỏi mật, viêm đường mật, viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm gan, suy tim… để có biện pháp xử trí kịp thời trước khi bệnh trở nên trầm trọng hơn, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hồng Cúc
Theo báo sức khỏe và đời sống số 476