Xơ gan là bệnh mạn tính, tổn thương nặng lan tỏa ở các thùy gan tạo ra mô xơ, cấu trúc các tiểu thùy và mạch máu của gan bị hủy hoại không hồi phục. Càng gần giai đoạn cuối, bệnh càng khó điều trị và tỷ lệ tử vong càng cao. Vì vậy, phát hiện sớm và điều trị bệnh xơ gan phù hợp sẽ giúp ngăn chặn tiến triển và các rủi ro với sức khỏe người bệnh.
Điều trị bệnh xơ gan để ngăn biến chứng nguy hiểm sức khỏe người bệnh
Bệnh xơ gan được chia thành 3 thể bệnh gồm: Xơ gan tiềm tàng, xơ gan còn bù tốt và xơ gan tiến triển, mất bù. Phương pháp điều trị bệnh xơ gan phụ thuộc vào thể xơ gan của người bệnh và nguyên nhân xơ gan. Hướng điều trị chung là giảm triệu chứng, làm chậm tiến triển của quá trình xơ hóa tại gan và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Mặc dù người bệnh có xơ gan nhưng không biểu hiện triệu chứng, việc phát hiện bệnh chỉ là sự tình cờ. Ví dụ như khi phẫu thuật bụng vì một bệnh khác thì phát hiện có xơ gan, hoặc chẩn đoán hình ảnh một bệnh khác nhưng lại thấy xơ gan… Việc điều trị bệnh xơ gan ở giai đoạn này chủ yếu là kiểm soát các yếu tố nguy cơ hoặc một số trường hợp có thể tìm đến giải pháp điều trị bệnh xơ gan bằng thuốc nam (Nhân trần, Diệp hạ châu…)
Trong giai đoạn này, người bệnh thường có các dấu hiệu như:
- Rối loạn tiêu hoá: Ăn không tiêu, đầy bụng, trướng hơi, đau hạ sườn phải.
- Chảy máu cam không rõ nguyên nhân.
- Nước tiểu thường có màu vàng sẫm.
- Suy giảm tình dục: Nam thì liệt dương, tinh hoàn teo nhẽo, vú to; nữ thì vô kinh và vô sinh.
- Gan hơi to và chắc, lách to quá bờ sườn; có mao mạch ở lưng và ngực.
- Hay nổi mẩn đỏ ở lòng bàn tay.
- Lông ở nách và bộ phận sinh dục thưa thớt; móng tay khô trắng.
Xét nghiệm thấy albumin giảm, gamma globulin tăng; men gan tăng; siêu âm thấy gan to, vang âm cửa nhu mô gan thô, không thuần nhất; soi ổ bụng và sinh thiết thấy tổn thương xơ gan.
Thể bệnh này được xem như giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, có thời gian ổn định trong nhiều năm, thường tiến triển nặng dần từng đợt. Đặc biệt, khi bị viêm nhiễm thì rất dễ xuất hiện biến chứng xơ gan nặng hoặc tiến triển thành xơ gan mất bù. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bệnh vẫn có cơ hội hồi phục và trở lại cuộc sống bình thường.
Việc điều trị thể xơ gan còn bù thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ như người bệnh xơ gan do viêm gan virus thì cần phải kiểm soát được nồng độ virus trong người, tránh để virus phát triển làm tổn thương tế bào gan. Người bị xơ gan do uống nhiều bia rượu thì phải cai hoàn toàn.
Chế độ ăn của người bệnh xơ gan còn bù tốt cũng rất quan trọng. Bạn không nên kiêng khem quá nhiều mà cần ăn uống đa dạng, bổ sung đầy đủ thực phẩm giàu vitamin, protein, khoáng chất. Chỉ cần lưu ý nhỏ là hạn chế tối đa mỡ động vật, cắt giảm các món ăn chiên xào và thay vào đó là các món hấp, luộc, ăn nhạt.
Tránh xa rượu bia và chất kích thích là giải pháp tránh để xơ gan còn bù tiến triển thành xơ gan mất bù
Đây là giai đoạn khi bệnh đã tiến triển nặng với các biểu hiện tương đối rầm rộ như:
- Người gầy sút nhiều, chân tay khẳng khiu, huyết áp thấp.
- Rối loạn tiêu hóa thường xuyên, chán ăn, ăn không tiêu, đại tiện phân lỏng, phân sống.
- Hay mệt mỏi, ít ngủ, giảm trí nhớ, chảy máu cam, chảy máu chân răng, da mặt xạm.
- Có nhiều đám xuất huyết ở da bàn chân, bàn tay, vai, ngực.
- Phù hai chân; có cổ trướng, tuần hoàn bàng hệ; lách to hơn bình thường.
Kiểm tra xét nghiệm sẽ thấy:
- Albumin giảm, gamma globulin tăng cao, bilirubin máu, men transaminase tăng trong các đợt tiến triển.
- Hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu thường giảm.
- Chụp và soi thấy giãn tĩnh mạch thực quản.
- Siêu âm thấy trên mặt gan có nhiều nốt đậm âm, có hình ảnh giãn tĩnh mạch cửa, giãn tĩnh mạch lách…
- Nội soi ổ bụng thấy gan to hoặc teo nhỏ, nhạt màu; lách to, có dịch ổ bụng.
Nguyên tắc điều trị bệnh xơ gan mất bù gồm: Phục hồi chức năng gan, dự phòng biến chứng xơ gan và dự phòng tiến triển của bệnh. Bởi ở giai đoạn này, chức năng gan đã bị suy giảm nghiêm trọng và xuất hiện một số biến chứng khác.
- Điều trị nguyên nhân: cơ bản giống với giai đoạn xơ gan còn bù. Cần loại bỏ các tác nhân gây bệnh như virus, bia rượu, chất kích thích…
- Các thuốc điều trị bệnh xơ gan: Bác sĩ có thể chỉ định cho bạn một số loại thuốc để điều trị triệu chứng, giảm biến chứng xơ gan như thuốc lợi tiểu, thuốc lợi mật,...
- Điều trị hỗ trợ (điều trị không dùng thuốc): Bạn nên chủ động cắt giảm các thực phẩm chứa nhiều cholesterol như thịt bò, da và nội tạng động vật, lòng đỏ trứng… Nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, không nên ăn quá no. Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi.
- Khi các thuốc điều trị xơ gan và các giải pháp hỗ trợ không còn hiệu quả, có thể người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật cắt gan hoặc ghép gan thay thế.
Mỗi thể xơ gan cần có phương pháp điều trị khác nhau
Bệnh xơ gan nếu để tiến triển đến giai đoạn cuối, gan bị thoái hóa, tổn thương không phục hồi được vì vậy việc kiểm soát xơ gan ngay từ đầu rất quan trọng. Bạn có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn, loại trừ các nguyên nhân xơ gan như:
- Phòng viêm gan B và viêm gan C: Bạn nên có biện pháp giữ vệ sinh cá nhân thật tốt; tiêm phòng bệnh viêm gan virus B cho trẻ em và những người lớn chưa bị bệnh.
- Sinh hoạt lành mạnh: Hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu bia, bỏ hút thuốc lá. Hàng ngày ăn uống đủ chất; đạm đường, béo, vitamin và khoáng chất. Thực hiện ăn chín uống sôi. Giảm cân từ từ với những người có cơ địa béo phì. Duy trì thói quen tập luyện thể dục mỗi ngày tối thiểu 30 phút. Đi khám sức khỏe tổng quát định kỳ.
- Tích cực điều trị khi mắc bệnh gan mật: Khi có bệnh gan mật cần điều trị tích cực để phòng ngừa tiến triển thành xơ gan.
- Dùng thảo dược giúp hỗ trợ chức năng gan:
Từ lâu, bài thuốc từ 8 thảo dược quý gồm Uất kim, Chi tử, Hoàng bá, Sài hồ, Nhân trần, Diệp hạ châu, Chỉ xác, Kim tiền thảo đã được nhiều chuyên gia đánh giá cao về hiệu quả tăng cường chức năng gan cũng như bảo vệ và phục hồi chức năng tế bào gan.
Người có bệnh lý gan mật, đặc biệt là xơ gan dùng kiên trì bài thuốc này có thể giảm các triệu chứng khó chịu (đau quặn hạ sườn phải, đầy trướng, chậm tiêu, vàng da, vàng mắt), làm chậm tiến triển xơ gan và ngăn các biến chứng có thể xảy ra.
Hiện nay, công thức 8 thảo dược này đã được nghiên cứu bào chế thành dạng viên nang trong TPCN Kim Đởm Khang. Bạn có thể sử dụng lâu dài, không lo tác dụng phụ và không cần mất công đun sắc.
Thành phần 8 thảo dược quý trong Kim Đởm Khang đã được nghiên cứu chứng minh tác dụng tại viện 103
Xơ gan là bệnh lý nguy hiểm, có thể nhanh chóng tiến triển thành suy gan giai đoạn cuối hay ung thư gan. Phát hiện sớm và có cách điều trị bệnh xơ gan phù hợp là cách tốt nhất để bạn ngăn biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Biên tập viên sức khỏe Thảo Ngọc
Tài liệu tham khảo: mayoclinic.org, webmd.com, medicinenet.com