Xơ gan đường mật nguyên phát là một bệnh gan mạn tính phá hủy dần ống dẫn mật trong gan, đặc trưng bởi tình trạng ứ mật, viêm và xơ hóa đường mật. Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng và chỉ được chẩn đoán khi nhận thấy những bất thường trong kết quả xét nghiệm đánh giá chức năng gan. Phát hiện bệnh xơ gan đường mật sớm sẽ giúp kéo dài cuộc sống cho người bệnh.
Giai đoạn đầu, người bệnh xơ gan đường mật thường không có triệu chứng. Một số xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh bao gồm:
- Xét nghiệm chức năng gan: Kiểm tra nồng độ của các enzym trong máu để nhận biết sự tổn thương của các đường mật trong gan. Kết quả thường là men gan tăng cao, đặc biệt là phosphatase kiềm (được sản xuất trong đường mật).
- Siêu âm hình ảnh: Dùng sóng âm thanh tần số cao để nhìn thấy chính xác hình ảnh của các cấu trúc bên trong cơ thể, bao gồm cả đường mật. Điều này giúp loại trừ những nguyên nhân khác gây tắc nghẽn dòng chảy của dịch mật, chẳng hạn như sỏi mật hoặc các khối u.
- Kháng thể chống ti thể (AMAs): Ti thể được xem là nhà máy sản xuất năng lượng của tế bào. Kháng thể chống lại ti thể chỉ xuất hiện ở những người bị xơ gan đường mật, hầu như không thể tìm thấy ở người bình thường, thậm chí cả ở những người có các rối loạn khác về chức năng gan. Vì vậy, thử nghiệm AMA được coi là một chỉ số rất đáng tin cậy để xác định bệnh.
- Sinh thiết gan: Một mẫu nhỏ mô gan (sinh thiết) được lấy ra và kiểm tra trong phòng thí nghiệm để chẩn đoán hoặc xác định mức độ tiến triển của bệnh.
Xem thêm: TPCN Kim Đởm Khang - Giải pháp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh gan: viêm gan, tăng men gan, gan nhiễm mỡ, ăn uống khó tiêu do gan kém...
Chụp MRI chẩn đoán xơ gan mật
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) và elastography cộng hưởng từ (GDNCBM): MRI là phương pháp sử dụng một từ trường mạnh và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể. Khi chẩn đoán xơ gan mật, MRI có thể được sử dụng để phát hiện các bất thường của gan. GDNCBM là một thử nghiệm tương đối mới giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh xơ gan đường mật mà không cần đến sinh thiết gan.
Xơ gan đường mật chưa có phương pháp chữa trị, các biện pháp chỉ tập trung làm chậm tiến trình phát triển, giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng để kéo dài sự sống cho người bệnh. Các biện pháp điều trị xơ gan đường mật bao gồm:
* Sử dụng thuốc làm giảm triệu chứng: Modafinilgiúp điều trị mệt mỏi ở người bệnh xơ gan mật. Cholestyramin và colestipol giúp giảm cảm giác ngứa ngáy. Khi thuốc không có tác dụng, ghép gan là biện pháp cuối cùng để giúp người bệnh giảm các biểu hiện ngứa.
* Sử dụng Ursodeoxycholic acid (UDCA): UDCA là một acid giúp mật di chuyển qua gan. Mặc dù UDCA không chữa xơ gan đường mật nhưng được sử dụng sớm có thể giúp kéo dài cuộc sống. Tác dụng phụ của UDCA có thể bao gồm tăng cân, rụng tóc và tiêu chảy.
* Ghép gan: Khi thuốc điều trị bệnh bắt đầu không còn tác dụng, các biện pháp không thể kiểm soát bệnh thì ghép gan là lựa chọn tối ưu.
* Các biện pháp không dùng thuốc:
- Chăm sóc tốt sức khỏe tổng thể.
- Hạn chế gãi khi ngứa để da không bị tổn thương. Dùng soda lạnh hoặc tắm bột yến mạch. Sử dụng các loại xà phòng và chất tẩy rửa không gây kích ứng.
- Ăn giảm muối, vì muối làm tăng nguy cơ bị phù mô và tích lũy chất lỏng trong khoang bụng.
- Không uống rượu, vì rượu làm tăng tốc độ tiến triển của bệnh gan.
- Không hút thuốc vì điều này có thể đẩy nhanh tốc độ xơ gan.
- Tập thể dục và bổ sung canxi, vitamin D để giúp làm giảm nguy cơ phát triển bệnh loãng xương.
- Sử dụng nước mắt nhân tạo để giúp làm giảm khô mắt.
- Khi có ý định sử dụng thêm bất kì 1 loại thuốc nào đó, hoặc bổ sung thêm một chế độ ăn uống mới, bạn cần đến gặp và xin ý kiến của bác sĩ trước. Bởi vì chức năng gan đang bị suy giảm, sẽ nhạy cảm hơn với các tác động của thuốc và đồ ăn mới.
Xem thêm: 13 siêu thực phẩm tốt cho chức năng gan