Tìm hiểu về u nang ống mật chủ: nguyên nhân và điều trị

U nang ống mật chủ là gì?

U nang ống mật chủ là một dị tật do ống mật chủ bị giãn bẩm sinh thành hình cầu hoặc hình thoi. Bệnh phổ biến ở nữ giới hơn nam giới. Hầu hết các bệnh nhân có nang ống mật chủ được chẩn đoán trong giai đoạn sơ sinh hay khi còn bé. Các biến chứng của u nang ống mật chủ phụ thuộc vào độ tuổi của bệnh nhân. Ở trẻ sơ sinh và trẻ em có thể phát triển viêm tụy, viêm đường mật, và tổn thương tế bào gan, với các triệu chứng ban đầu thường là: chảy máu, suy hô hấp, hạ thân nhiệt, lượng nước tiểu thấp. Ở người lớn thường gặp vấn đề viêm ống mật và ứ mật kéo dài trong nhiều năm, có thể dẫn đến một hoặc nhiều biến chứng nghiêm trọng như áp-xe gan, xơ gan, tăng huyết áp tĩnh mạch cửa, viêm tụy tái phát và sỏi mật. Ung thư ống mật là biến chứng đáng sợ nhất u nang ống mật chủ, với tỷ lệ khoảng 9-28%.

Các dạng u nang ống mật chủ: 

Giãn ống mật chủ thành nang

Giãn ống mật chủ thành nang (u nang ống mật chủ typ I) là loại phổ biến và có nhiều người gặp nhất. Loại này chiếm tới 80% các trường hợp mắc bệnh u nang ống mật chủ.

Nó là sự giãn nở của ống mật. Loại này thường bao gồm sự khuếch đại dạng túi hoặc hình thoi của ống mật chủ, liên quan đến một bộ phận của ống hoặc toàn bộ ống dẫn.

+ Giãn ống mật chủ thành nang (typ IA): Có cấu trúc dạng túi và liên quan đến toàn bộ hoặc phần lớn đường mật ngoài gan.

+ Giãn một đoạn của ống mật chủ thành nang (typ IB): Là loại dạng túi có liên quan đến một phân đoạn giới hạn của ống mật.

+ Giãn lan tỏa toàn bộ đường mật ngoài gan thành nang (typ IC): Là có cấu trúc dạng thoi, liên quan đến hầu hết tất cả các ống mật ngoài gan.

Túi thừa đường mật ngoài gan

Túi thừa đường mật ngoài gan (u nang ống mật chủ typ II) là dạng u nang xuất hiện như là một túi thừa bị cô lập nhô ra từ thành của ống mật chủ. U có thể tham gia vào các ống mật chủ bằng một thân hẹp. Trường hợp này khá nguy hiểm tuy nhiên mức phổ biến thấp, chỉ chiếm khoảng 8% các trường hợp mắc u nang ống mật chủ.

Túi sa ống mật chủ

Loại u nang sa ống mật chủ (u nang ống mật chủ typ III) phát sinh từ phần thấp của ống mật chủ (đoạn nối giữa ống mật chủ và tá tràng).

U nang lúc này hình thành và nằm bên trong tá tràng (phần đầu của ruột non). Trường hợp u nang ống mật chủ loại này cũng tương đối nguy hiểm và mức độ phổ biến chỉ ở mức 3%.

Khuyết đại của nhiều đường mật trong gan và ngoài gan

Loại u nang ống mật chủ thứ tư (typ IV) là sự khuếch đại của nhiều đường mật trong gan và ngoài gan. Đây là hiện tượng giãn nở nang của cả các ống bên trong lẫn bên ngoài gan mật. Loại khuếch đại của nhiều đường mật trong gan và ngoài gan xảy ra trên khoảng 5% các trường hợp.

Loại này được chia làm 2 thể: Typ IVA bao gồm sự khuếch đại của nhiều đường mật trong gan và ngoài gan, và typ IVB là sự khuếch đại của các ống dẫn mật ngoài gan.

TPCN Kim Đởm Khang hỗ trợ giúp lưu thông dịch mật nên phòng ngừa sỏi hình thành, ngăn ngừa viêm ống mật do u nang ống mật gây ra. Để được tư vấn chi tiết, hãy gọi cho chúng tôi theo số 0963 022 986 – 0962 326 300 (trong giờ hành chính).

Giãn đường mật trong gan thành một hoặc nhiều nang

Loại u nang ống mật chủ thứ năm (typ V) là giãn đường mật trong gan thành một hoặc nhiều nang. Trường hợp này có sự tích tụ các nang và thường được gọi là bệnh Caroli. Đây là sự khuếch đại có giới hạn của các đường mật trong gan. Trường hợp này cũng tương đối hiếm gặp mức độ phổ biến nằm trong khoảng 2-4%.

U nang ống mật chủ là một bệnh cảnh khá nguy hiểm và có nguy cơ cao dẫn đến tử vong. Do đó cần phải được phát hiện sớm để có phương pháp điều trị và phẫu thuật phù hợp, tránh các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Triệu chứng u nang ống mật chủ

Một số trẻ sơ sinh mắc bệnh u nang ống mật chủ có thể xuất hiện triệu chứng ngay lập tức. Tuy nhiên, vẫn có một số lượng lớn người chung sống với u nang ống mật chủ trong nhiều năm nhưng không gây ra triệu chứng, cho đến khi các biến chứng bắt đầu xuất hiện.

Bộ ba triệu chứng điển hình của bệnh u nang ống mật chủ là đau bụng, vàng da, sờ thấy một khối u ở góc phần tư phía trên ở bên phải bụng, tuy nhiên bộ ba này chỉ được phát hiện ở 10 - 20 % người bệnh. Ngoài ra, bạn có thể thấy các dấu hiệu như vàng da, phân bạc màu, đầy bụng, chậm tiêu…

Khi u nang đã gây biến chứng, bạn có thể gặp phải các triệu chứng nặng hơn như sốt cao, mệt mỏi, nhiều trẻ em có thể xuất hiện tình trạng co giật, buồn nôn, nôn, ói mửa…

Biến chứng u nang ống mật chủ

Các biến chứng u nang ống mật chủ liên quan chủ yếu đến sự ứ trệ dịch mật, người bệnh dễ hình thành sỏi mật và nguy cơ viêm nhiễm đường mật cao.

- Người lớn có u nang ống mật chủ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như áp xe gan, xơ gan, viêm tụy…

- Khoảng 1 - 12% người bệnh bị vỡ u nang gây nên những biến chứng vô cùng nguy hiểm như đau bụng dữ dội, viêm phúc mạc… Nếu không được điều trị kịp thời, dứt điểm có thể gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng người bệnh.

- Tỷ lệ tái phát ung thư đường mật ở những người bệnh có nang ống mật chủ chiếm tỷ lệ 9 - 28% và đây là biến chứng nguy hiểm nhất.

- Sau phẫu thuật, bệnh nhân có nguy cơ phát triển viêm tụy và viêm đường mật.

U nang ống mật chủ được chẩn đoán như thế nào?

Phát hiện sớm và điều trị kịp thời u nang túi mật sẽ giúp bạn hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm kể trên. Để chẩn đoán xác định u nang ống mật chủ, bạn có thể phải trải qua một hoặc nhiều các xét nghiệm dưới đây:

- Khai thác triệu chứng bệnh: luôn là điều đầu tiên bác sỹ tiến hành do vậy bạn phải mô tả được tỉ mỉ các triệu chứng mà bạn gặp phải.

- Xét nghiệm máu: không có giá trị trong chẩn đoán u nang ống mật nhưng lại có vai trò quan trọng để kiểm tra xem đường mật của bạn có viêm nhiễm hay không và gan của bạn còn  hoạt động tốt không?

- Siêu âm: giúp bác sỹ quan sát được các cơ quan khác trong ổ bụng và phát hiện được vị trí u nang.

- Bạn cũng có thể được tiến hành một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh khác chẳng hạn như chụp cổng hưởng từ (MRI), CT – scan ổ bụng, nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) cho phép xác định rõ ràng vị trí, hình dạng cũng như kích thước u nang.

Điều trị u nang ống mật chủ

Không có một loại thuốc nào có thể điều trị u nang mà chúng thường được cắt bỏ hoàn toàn để loại bỏ nguy cơ phát triển ung thư ác tính đường mật. Tuy nhiên, những bệnh nhân phát hiện u nang ống mật chủ ở giai đoạn muộn tức là khi đã có sự xuất hiện của các biến chứng như xơ gan tiến triển, áp xe gan… không phải là lựa chọn ưu tiên để phẫu thuật vì tỷ lệ tử vong cao.

Sau khi cắt bỏ u nang và khơi thông dòng chảy của dịch mật, một số bệnh nhân sau đó sẽ phát triển viêm tụy, viêm đường mật… Bệnh nhân có biểu hiện viêm đường mật, đường tụy nên được điều trị bằng kháng sinh có phổ rộng để chống lại các tác nhân gây bệnh đường mật phổ biến như E. coli, Klebsiella…

Nhưng với những bệnh nhi còn nhỏ tuổi, việc điều trị để giải quyết những hệ lụy sau khi phẫu thuật không hề đơn giản. Chính điều này đã khiến cho không ít người làm cha làm mẹ băn khoăn suy nghĩ, lo lắng cho tương lai của trẻ sau này. Câu chuyện được ghi nhận của bé Như Ý (Gia Lai) về hành trình suốt 5 năm trời của một người mẹ tìm mọi cách chữa bệnh nang ống mật chủ cho con sau đây, hy vọng sẽ tiếp thêm sức mạnh cho các bậc làm cha làm mẹ tìm được giải pháp chữa trị hiệu quả cho bệnh tình của con mình.

Xem thêm:   

- Cách loại bỏ sỏi mật không phẫu thuật

- Những cách chấm dứt đầy trướng, khó tiêu do bệnh sỏi mật hiệu quả

Nguồn tham khảo: http://www.seattlechildrens.org/ http://patient.info/