Ứ mật - những điều cần biết về bệnh, triệu chứng và điều trị

Vàng da ứ mật là biểu hiện lâm sàng của tình trạng tăng nhiều bilirubin ở máu và là triệu chứng đặc hiệu chỉ điểm cho một bệnh lý nào đó ở hệ thống gan mật.

Nguyên nhân

Ứ mật do nhiều nguyên nhân gây nên, trong trường hợp ứ mật xảy ra ngoài gan có thể do: - Khối u ống mật - Nang đường mật - Hẹp ống mật - Sỏi ở ống mật chủ - Viêm tụy - U đầu tụy hoặc u nang tuyến tụy - Áp lực lên ống mật do khối u gần đó - Viêm đường mật

Ứ mật (ảnh minh họa)

Ứ mật xảy ra bên trong gan gây ra bởi

- Viêm gan cấp tính - Xơ gan hoặc viêm gan do vi rút viêm gan C hoặc viêm gan B - Bệnh gan do rượu - Các loại thuốc, phản ứng do thuốc nội tiết tác động lên dòng chảy của mật trong thai kỳ - Áp xe gan do vi khuẩn - Dị dạng đường mật trong gan

Một số loại thuốc cũng có thể ra gây ứ mật, bao gồm

- Thuốc kháng sinh như penicllin và ampicillin - Anabolic steroid - Viên thuốc tránh thai - Chlorpromazine - Cimetidine - Estradiol - Imipramine - Prochlorperazin - Terbinafine - Tolbutamide

Các triệu chứng

- Phân bạc màu (màu dất sét) hoặc màu trắng - Nước tiểu đậm màu - Không tiêu hóa được các loại thực phẩm chứa chất béo - Ngứa ngoài da - Buồn nôn hoặc ói mửa - Đau ở hạ sườn phải - Vàng da hoặc vàng mắt

Chuẩn đoán

Xét nghiệm máu có thể cho kết quả tăng bilirubin và phosphatase kiềm. Chẩn đoán hình ảnh: - CT scan bụng - MRI (chụp cộng hưởng từ) bụng - Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) cũng có thể xác định nguyên nhân. - Siêu âm bụng

Điều trị ứ mật

Trước tiên phải xử lý triệt để được nguyên nhân gây ứ mật. Tắc nghẽn đường mật có thể được điều trị bằng phẫu thuật hoặc nội soi ống mật chủ, đặt ống stent để lưu thông đường mật… Với trường hợp tắc nghẽn trong gan có thể được điều trị theo những cách khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu nghi ngờ một loại thuốc nào đó là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ứ mật bác sĩ sẽ ngừng sử dụng nó. Bệnh nhân bị ứ mật không nên sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá và một số loại thuốc nhất định vì gây độc hại đối với gan.

Trích nguồn: http://www.nlm.nih.gov