Viêm xơ đường mật nguyên phát là gì và có nguy hiểm không?

Viêm xơ đường mật nguyên phát là một dạng của xơ gan, nếu không được xử lý kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh.

Viêm xơ đường mật nguyên phát dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách

Viêm xơ đường mật nguyên phát dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách

Viêm xơ đường mật nguyên phát là bệnh gì?

Viêm xơ đường mật nguyên phát (primary sclerosing cholangitis) là căn bệnh mãn tính hiếm gặp. Trong đó tất cả đường mật trong và ngoài gan bị viêm, xơ, chít hẹp khiến mật bị tích tụ trong gan và gây tổn thương tế bào gan.

Nguyên nhân gây bệnh thường do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm và làm hư hại các ống dẫn mật từ gan đến túi mật. Dịch mật (chứa nhiều chất độc do gan chuyển hóa) không lưu thông được, tích lũy tại gan và “đầu độc” một trong những nội tạng quan trọng bậc nhất của cơ thể. Khi đó, các tế bào gan khỏe mạnh bị thay thế bởi các mô sẹo do tế bào gan bị chết sẽ ngăn chặn dòng máu chảy qua gan, cuối cùng gây xơ gan và suy gan.

Triệu chứng của viêm xơ đường mật nguyên phát

Những triệu chứng của viêm chai xơ đường mật nguyên phát thường không điển hình. Người bệnh có thể thấy mệt mỏi (xuất hiện ở 80% trường hợp), ngứa (xuất hiện ở 20-70% trường hợp), khô mắt, khô miệng hoặc vàng da. Vài trường hợp chỉ phát hiện thông qua biến đổi trong xét nghiệm máu.

Đến giai đoạn bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát trở nặng, một số triệu chứng hoặc biến chứng sau có thể xuất hiện: Đau tức hạ sườn phải, lách to, bàn chân và mắt cá chân bị phù nề, cổ trướng, tiêu chảy, giảm cân…

Phần lớn người bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát đều thấy triệu chứng mệt mỏi

Phần lớn người bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát đều thấy triệu chứng mệt mỏi

Biến chứng của viêm xơ đường mật nguyên phát

Viêm xơ chít đường mật nguyên phát gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể người bệnh, đặc biệt khi chức năng gan đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dưới đây là những biến chứng phổ biến nhất do căn bệnh này gây ra:

Xơ gan

Biến chứng này làm các hoạt động chức năng của gan bị suy giảm đáng kể và lâu ngày có thể dẫn đến suy gan. Thông thường, người bệnh chỉ phát hiện xơ gan vào giai đoạn sau của viêm xơ đường mật nguyên phát và có thể kèm theo các biến chứng khác.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

Tĩnh mạch cửa có vai trò tiếp nhận máu từ ruột, lá lách và tuyến tụy đi vào gan. Viêm xơ đường mật nguyên phát sẽ ngăn cản dòng máu này, làm máu chảy ngược trở lại và tăng áp lực bên trong tĩnh mạch cửa. Khi đó, các chất độc khác trong máu cũng không thể qua gan để lọc sạch và ảnh hưởng đến sức khỏe các tạng khác trong cơ thể.

Sỏi mật

Viêm xơ đường mật nguyên phát làm dịch mật không có cách nào lưu thông thuận lợi từ gan ra túi mật và đường mật như trước. Tắc nghẽn đường mật lâu ngày có thể hình thành sỏi mật (sỏi túi mật, sỏi ống mật chủ, sỏi đường mật). Các triệu chứng của sỏi mật bao gồm đau bụng, vàng da, viêm đường mật tái phát do vi khuẩn.

TPCN Kim Đởm Khang giúp bào mòn sỏi mật, phòng ngừa biến chứng của viêm xơ đường mật nguyên phát, tăng cường chức năng gan. Hãy gọi cho chúng tôi qua số 0963 022 986  để được tư vấn cụ thể.

Phù gan và suy gan cổ trướng

Là tình trạng dịch cơ thể tích tụ ở gan và ổ bụng gây cổ trướng và viêm phúc mạc. Đây là trường hợp người bệnh có nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời.

Giãn tĩnh mạch

Viêm xơ đường mật nguyên phát làm dòng chảy của máu qua tĩnh mạch cửa bị chậm lại hoặc tắc nghẽn. Máu có thể trào ngược lại vào dạ dày hoặc thực quản của người bệnh. Khi đó, áp lực của dòng máu có thể khiến các tĩnh mạch bị giãn ra, dễ vỡ và gây chảy máu. Người bệnh sẽ bị xuất huyết trong nghiêm trọng và cần cấp cứu ngay lập tức.

Tăng huyết áp kịch phát

Biến chứng nguy hiểm này xảy ra do sẹo ở gan và xơ gan ngăn cản một phần dòng chảy của máu từ tĩnh mạch về tim, khiến huyết áp đột ngột tăng mạnh. Khi đó, người bệnh thường có biểu hiện như khó thở, nôn, đau tức ngực, hoa mắt, choáng váng… Nếu không được xử trí kịp thời, tăng huyết áp kịch phát có thể gây tai biến mạch máu não, phù phổi cấp, suy tim trái cấp… và gây ảnh hướng đến tính mạng của người bệnh.

Tăng huyết áp kịch phát là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm của viêm xơ chít đường mật nguyên phát.

Tăng huyết áp kịch phát là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm của viêm xơ chít đường mật nguyên phát.

Lách to

Do máu từ lá lách khó qua gan để lọc chất độc nên các tế bào tiểu cầu và bạch cầu cũng tập trung tại đây để làm nhiệm vụ. Điều này khiến lá lách bị sưng lên còn số lượng tiểu cầu và bạch cầu trong cơ thể lại bị giảm. Vì thế, người bệnh có số lượng tiểu cầu thấp là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát đã bắt đầu phát triển.

Bệnh não gan

Xuất hiện do gan không thể lọc bỏ chất độc trong máu khiến những chất độc này theo máu đi lên não, làm giảm chức năng thần kinh, gây ra tình trạng vô thức hoặc thậm chí là hôn mê. Các dấu hiệu của suy giảm thần kinh là: Nhầm lẫn, thay đổi tính cách, mất trí nhớ, khó tập trung, thay đổi trong thói quen ngủ.

Loãng xương

Do xơ gan cản trở khả năng gan xử lý canxi và vitamin D - những yếu tố thiết yếu cho sự phát triển và duy trì khung xương khỏe mạnh. Hậu quả là người bệnh bị loãng xương, khiến cho xương yếu, giòn, dễ gãy.

Ung thư gan

Thường gặp ở những người bệnh bị xơ gan và có tỷ lệ tử vong rất cao. Tiên lượng của bệnh lý này thường xấu nếu như phát hiện muộn, khối u đã quá lớn. Vì thế, người bệnh đã được chẩn đoán xơ gan phải xét nghiệm ung thư gan định kỳ 6 – 12 tháng/ lần để phát hiện sớm ung thư gan nếu có.

Cách điều trị viêm xơ đường mật nguyên phát

Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho viêm xơ đường mật nguyên phát. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào điều trị tắc nghẽn đường mật, làm chậm sự tiến triển của các mô sẹo trong gan, giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, bao gồm:

Thuốc điều trị có bản chất acid mật

Thuốc urso-diol (Actigall, Urso) là loại thuốc được chỉ định hàng đầu trong điều trị viêm xơ đường mật nguyên phát. Đây là một acid mật, có vai trò thay thế các acid mật được sản xuất ở gan.

Urso-diol giúp làm giảm nồng độ bilirubin và men gan trong máu. Dù không thể chữa được viêm xơ đường mật nguyên phát nhưng việc sử dụng sớm thuốc này sẽ giúp người bệnh giảm nguy cơ phải ghép gan và cải thiện khả năng sống sót.

Với những người không đáp ứng với ursodiol, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc Obeti-cholic acid (OCA), các dẫn xuất của acid fibric.

Urso-diol là thuốc điều trị chính bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát

Urso-diol là thuốc điều trị chính bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát

Thuốc điều trị triệu chứng

Để kiểm soát tình trạng ngứa da do viêm xơ đường mật nguyên phát, thuốc kháng histamin có thể được sử dụng. Loại thuốc này chỉ có tác dụng với ngứa nhẹ và bạn nên dùng trước khi đi ngủ, không nên dùng vào ban ngày vì thuốc gây buồn ngủ. Với các trường hợp ngứa nặng do lượng cholesterol máu cao, các loại thuốc giảm cholesterol (choles-tyramine, choles-tipol) thường được chỉ định.

Nước mắt nhân tạo và những chất kích thích tiết nước bọt cũng được dùng để giúp hạn chế triệu chứng khô mắt và khô miệng – triệu chứng thường gặp của người bệnh xơ gan mật.

Điều trị biến chứng viêm xơ đường mật nguyên phát

- Điều trị tăng huyết áp kịch phát: Thuốc ức chế beta và nhóm thuốc nitrat được dùng để giúp tim đập chậm hơn, giãn nở mạch máu và giảm áp lực lên tim.

- Điều trị giãn tĩnh mạch: Thuốc ức chế beta cũng được sử dụng để điều trị biến chứng này để giảm áp lực tĩnh mạch và giảm khả năng xuất huyết.

- Điều trị phù gan và xơ gan cổ trướng: Các bác sĩ sẽ kê thuốc lợi tiểu và thuốc loại bỏ chất lỏng do phù và cổ trướng. Sau đó, kiểm tra xem phúc mạc có bị viêm hay không. Thuốc kháng sinh dùng đường uống sẽ được chỉ định để ngăn ngừa nhiễm trùng, nhưng kháng sinh tiêm tĩnh mạch cần được dùng nếu người bệnh đã có nhiễm trùng nghiêm trọng.

- Điều trị bệnh não gan: Người bệnh sẽ được làm sạch ruột với lactulose, thuốc nhuận tràng và điều trị bằng kháng sinh nếu cần thiết.

- Điều trị loãng xương: Cải thiện mật độ xương bằng bisphosphate có thể ngăn ngừa được biến chứng loãng xương.

- Điều trị ung thư gan: Bác sĩ có thể được điều trị biến chứng này bằng phẫu thuật, kết hợp với xạ trị và hóa trị. Ngoài ra, một phương pháp khác dùng để điều trị căn bệnh này là ghép gan, thường được chỉ định cho người bệnh xơ gan dẫn đến suy gan hoặc điều trị các biến chứng không có hiệu quả.

- Điều trị sỏi mật: Khi sỏi mật gây biến chứng, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh phẫu thuật. Các trường hợp sỏi chưa gây triệu chứng hay biến chứng, bạn có thể tham khảo sử dụng TPCN Kim Đởm Khang để hỗ trợ điều trị. Đây là sản phẩm duy nhất dành cho người sỏi mật đã có nghiên cứu tại viện 103, giúp làm mềm và bào mòn sỏi mật. Thực tế, rất nhiều người bệnh sỏi mật sỏi gan đã thoát khỏi nỗi lo phẫu thuật và biến chứng kể từ khi sử dụng thêm sản phẩm này.

Xem thêm: Cách loại bỏ sỏi mật không phẫu thuật - chia sẻ câu chuyện thật

Phòng ngừa biến chứng do viêm xơ đường mật nguyên phát

Người bệnh viêm xơ đường mật nguyên phát cần được tư vấn bởi bác sĩ để lên kế hoạch ăn uống cân bằng các chất dinh dưỡng, cung cấp đủ năng lượng và protein cần thiết. Một số lưu ý trong chế độ sinh hoạt bao gồm:

- Giảm natri trong bữa ăn do natri gây giữ nước, làm tăng nguy cơ phù và cổ trướng.

- Tránh ăn sống các loại hải sản có vỏ (sò, hàu…) do chúng chứa một loại vi khuẩn có thể gây nhiễm khuẩn nghiêm trọng.

- Tập thể dục và bổ sung canxi cùng vitamin D để tránh nguy cơ loãng xương.

- Không uống rượu, hút thuốc lá do đây là các yếu tố làm tăng tốc độ tiến triển bệnh gan.

- Tránh xà phòng, chất tẩy rửa để hạn chế ngứa, gãi, gây tổn thương da.

Quả thực, không dễ để chung sống với một căn bệnh gan mãn tính như viêm xơ đường mật nguyên phát. Tuy nhiên, một chế độ chăm sóc đầy đủ về y tế và dinh dưỡng sẽ giúp người bệnh hạn chế sự tiến triển của bệnh, cải thiện và kéo dài chất lượng cuộc sống.

Theo nguồn: en.wikipedia.org, Hội gan mật Việt Nam

*Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.